Intellectuele eigendomsrechten zijn bij uitstek exclusieve rechten: de rechthebbende is de enige die bepaalde handelingen mag verrichten, zoals bijvoorbeeld het openbaarmaken van een werk. De rechthebbende kan ook exclusieve rechten verlenen aan een andere partij bijvoorbeeld het exclusieve recht om een werk openbaar te maken in Europa.
Juist het feit dat de rechten exclusief zijn, geeft extra waarde aan die rechten. Doorbreking van die exclusiviteit door een inbreukmaker kan daarom veel schade veroorzaken.
Het is niet voor niets dat in de wet onderscheid wordt gemaakt tussen een exclusieve licentie en een non-exclusieve licentie. Voor die eerste categorie is een akte vereist, dus een schriftelijk ondertekend stuk.
Commercieel zijn exclusieve rechten belangrijk, omdat daarmee de basis wordt gelegd voor een marketingcampagne om het product succesvol op de markt te brengen. Zouden de rechten niet exclusief zijn, dan komt de investering in marketing en promotie mede ten goede aan andere licentienemers.