Je zou denken: het akkoord is de beste wijze waarop een WSNP kan eindigen. De schuldeisers krijgen hun uitkering eerder dan na ommekomst van de WSNP-termijn en de uitkering is in de regel hoger dan te verwachten valt bij een “normale” beëindiging van de WSNP met schone lei.
Weinig akkoorden
Volgens het CBS zijn in 2020 en 2021 10.510 WSNP’s geëindigd waarvan de beëindigingswijze bekend is: van deze WSNP’s zijn er 120 geëindigd met een akkoord. Dat is iets meer dan 1% van alle WSNP-zaken, terwijl het faillissementen op ruim 2% ligt. Acht jaar eerder lag het percentage ook in WSNP rond de 2%.
Het is overigens niet duidelijk hoe het CBS aan deze cijfers is gekomen: Van de in deze periode beëindigde WSNP’s is slechts 11 keer een aankondiging van een verificatievergadering met akkoordbehandeling gepubliceerd.
Waarom worden zo weinig akkoorden gerealiseerd?
Ik kan een paar redenen bedenken:
- Het WSNP-regime is niet “straf” genoeg voor schuldenaren om een akkoord aan te bieden;
- Schuldenaren zijn niet op de hoogte van de mogelijkheden van een akkoord;
- Schuldenaren krijgen de financiering van een akkoord niet rond;
- Schuldenaren krijgen geen medewerking van de bewindvoerder;
- Schuldenaren krijgen op voorhand al het signaal dat schuldeisers niet zullen instemmen met het akkoord;
Is de WSNP niet straf genoeg?
Als de lasten van de WSNP voor de schuldenaar niet groot genoeg zijn, dan is er ook weinig incentive om daar eerder uit te komen. Na drie jaar volgt dan “automatisch” een schone lei. Voor een deel van de schuldenaren zal dit zeker gelden en daar is niet zoveel mis mee. Maar ik veronderstel dat een groot deel van de schuldenaren de gevolgen van de WSNP als zeer belastend ervaren.
Schuldenaren zijn niet op de hoogte van de mogelijkheden
Opvallend is dat op de website bureauwsnp.nl (van de Raad voor de Rechtsbijstand) nagenoeg geen informatie te vinden is over het aanbieden van een akkoord. Dat is verwonderlijk.
Schuldenaren krijgen de financiering van een akkoord niet rond
Ook dit zal voor veel schuldenaren een reden kunnen zijn waarom zij geen akkoord aanbieden. Maar in veel gevallen is wel wat te regelen. De financiering hoeft niet gratis te zijn, er kan gewoon rente in rekening worden gebracht. Bovendien is de financier van een akkoord vaak een familielid of vriend van de schuldenaar zodat hij dichter bij de schuldenaar staat dan een zakelijke leningverstrekker. De financier kan ook gemakkelijk op de hoogte worden gebracht van de aflossingscapaciteit van de schuldenaar zodat ook dat de risico’s beperkt.
De bewindvoerder en/of rechter-commissaris werkt niet mee
Dit maak ik vaak mee. Van een bewindvoerder wordt verwacht dat hij/zij de schuldenaar op de hoogte stelt van de mogelijkheden van een akkoord en enige ondersteuning biedt bij het aanbieden van een akkoord, tenzij een akkoord op voorhand kansloos wordt geacht, bijvoorbeeld door de houding van de schuldenaar tijdens de WSNP. Maar vaak blijven bewindvoerders vaag over de reden waarom zij geen medewerking verlenen. De hoogte van het aangeboden bedrag kan niet de reden zijn: daaraan zijn formele eisen verbonden waar de bewindvoerder geen zeggenschap over heeft.
Bewindvoerders hebben zelden ervaring met een akkoord, zodat de eerste zaken extra werk met zich meebrengen. Mogelijk is dit een reden waarom zij liever geen medewerking aan een akkoord verlenen. Maar dat mag natuurlijk geen reden zijn om de schuldenaar de kans van een akkoord te ontzeggen.
Schuldeisers werken niet mee
Voor het aannemen van een akkoord moet de helft van de schuldeisers voor het akkoord stemmen, die ook nog eens de helft van de schuldenlast vertegenwoordigen. Dat geldt zowel voor de preferente als voor de concurrente schuldeisers: er wordt dus twee keer gestemd. De niet-zakelijke tegenstemmer kan onder omstandigheden worden overruled door een beslissing van de rechter-commissaris.
In een recente uitspraak heeft de rechtbank Gelderland een eerder vonnis van diezelfde rechtbank bevestigd dat gekeken moet worden naar de stemmende schuldeisers, niet naar de schuldeisers die niet op de verificatievergadering hebben meegestemd. Banken stemmen doorgaans niet mee over een akkoord, zodat hun stem en vordering voor het quorum en quotum ook niet meetellen.