Sinds de invoering van de ecli-standaard zijn ook rechters gaan verwijzen naar ecli’s in hun uitspraken. Waarom verwijst een rechter naar andere zaken? De reden is simpel: Dat maakt onderdeel uit van de motiveringsplicht die op een rechter rust. Het draagt bovendien bij aan de kernwaarden transparantie en integriteit om beslissingen te baseren op bestaande jurisprudentie en het bevordert bovendien de rechtszekerheid. Dit alles heeft tot gevolg dat draagvlak ontstaat voor zijn oordeel en welke rechter wil dat nu niet?
Maar als een rechter verwijst naar een andere, eerdere ecli, dan zegt dat ook iets over het draagvlak van de uitspraak waarnaar verwezen wordt. Hoe meer verwezen wordt naar een uitspraak, hoe meer gezag van die uitspraak uit gaat. En welke rechter wil dát nu niet?
Hoe casuïstisch is de praktijk?
Het zal niet verbazen dat verreweg de meeste verwijzingen naar arresten van de Hoge Raad, Raad van State en Centrale Raad van Beroep. De top-10:
Naar welke instanties wordt het meest verwezen? Hier een opsomming van de uitspraken waarnaar wordt verwezen per instantie:
De uitspraken die verwijzen naar andere uitspraken
De ecli-standaard is ingevoerd in 2013. Om die reden wordt sindsdien dan ook verwezen met ecli-nummers. Het meeste wordt verwezen in bestuursrechtelijke uitspraken, in ongeveer 62% wordt verwezen naar andere ecli’s. Voor civiel- en strafrechtelijke uitspraken ligt dit percentage op 34% resp. 25%. Uiteraard lopen de uitspraken waarin naar ecli’s wordt verwezen vanaf 2013 op, omdat voorheen ook verwezen werd naar andere bronnen (LJN, NJ, etc). In een overzicht:
De rechter heeft te oordelen over de feiten en het recht. Als verwezen wordt naar een andere uitspraak, dan is dat relevant in het kader van een oordeel over het recht. Het zegt dus iets over de juridische kant van de uitspraak, maar het zegt niets over de feitelijke kant van de uitspraak. Wij zullen later zien dat dat relevant is voor een nadere analyse van de uitspraak.
De uitspraken waarnaar wordt verwezen
De uitspraken waarnaar wordt verwezen ontlenen uiteraard hun gezag aan de uitspraken die naar deze uitspraken verwijzen.
Natuurlijk lopen wij bij al deze cijfers weer aan tegen het feit dat (lang) niet alle uitspraken worden gepubliceerd. Dat geldt echter niet voor de uitspraken van (onder meer) de Hoge Raad, Raad van State en Centrale Raad van beroep. En als je de cijfers door de tijd heen bekijkt, dan zijn de cijfers (afgezien van de aanloopperiode) redelijk constant. Ik meen daarom dat de cijfers wel een betrouwbaar beeld geven.
Volgende blog
In mijn volgende blog maak ik een “sentiment-analyse”: wat is de emotionele lading van een uitspraak? Zijn daar verschillen per rechtsgebied?