Een curator maakt zich niet altijd populair. Hij moet soms maatregelen nemen die tegen de belangen van sommige schuldeisers in gaan. Dat betekent dat zijn handelen niet zelden controversieel is.
Hoe kunt u de curator bewegen tot medewerking als hij daar niet toe bereid is?
- een klacht bij de rechter-commissaris over het optreden van de curator;
- een verzoek aan de rechter-commissaris om de curator te bevelen om iets te doen of na te laten;
- een klacht tegen de curator bij de deken van de orde van advocaten;
- een klacht tegen de curator bij de Vereniging van Insolventierecht Advocaten (Insolad);
- een juridische procedure;
- mediation.
1. Een klacht bij de rechter-commissaris
Er is geen formele procedure voor het indienen van een klacht over een curator bij de rechter-commissaris. Toch kan dit effect hebben. Een rechter-commissaris zal uw klacht meestal doorzenden aan de curator met het verzoek om een inhoudelijke reactie te geven. Dat dwingt de curator om zijn/haar handelwijze nog eens te evalueren. Ook geeft het de rechter-commissaris de mogelijkheid om toezicht uit te oefenen en als de rechter-commissaris niet instemt met de curator, kan dat reden zijn voor de rechter-commissaris om, al dan niet informeel, instructies te geven aan de curator.
Het contact tussen rechter-commissaris en curator is vertrouwelijk, dus u hebt geen recht op hoor en wederhoor, maar het kan de zaken in veel gevallen wel “gladstrijken”.
Het indienen van een klacht bij de rechter-commissaris is kosteloos, maar het is dan wel raadzaam om daarbij te vermelden dat de klacht niet moet worden aangemerkt als een verzoek op grond van artikel 69 van de Faillissementswet, omdat in dat geval een kostenveroordeling kan worden uitgesproken.
2. Een verzoek op grond van artikel 69 van de Faillissementswet
Dit is een wettelijk geregeld verzoek. Veel verzoeken worden afgewezen omdat deze zien op het individuele belang van een schuldeiser. Daar is die procedure niet voor bedoeld, het boedelbelang moet gediend zijn bij een verzoek ex artikel 69 van de faillissementswet. Ook deze procedure is in veel gevallen onvoldoende transparant, maar als verzoeker heb je recht op een formele en inhoudelijke reactie. En bij een afwijzende beslissing is hoger beroep mogelijk.
Het verzoekschrift is vormvrij, een gewone brief volstaat. Wel verdient het aanbeveling om te vermelden dat het gaat om een verzoek op de voet van artikel 69 van de Faillissementswet. Er zijn geen kosten (griffierechten) verbonden aan dit verzoek. De Hoge Raad heeft echter wel op 15 december 2017 besloten dat de rechter-commissaris de in het ongelijk gestelde partij kan veroordelen tot betaling van de kosten, ook als daar in het verzoek niet om is verzocht: “Het is aan het inzicht van de rechter die over de feiten oordeelt overgelaten of hij in het gegeven geval tot een zodanige veroordeling aanleiding vindt”.
3. Een klacht bij de deken van de orde van advocaten
In de meeste gevallen is de curator ook advocaat. Voor advocaten geldt het tuchtrecht, zodat ook tegen curatoren (die ook advocaat zijn) een klacht kan worden ingediend bij de deken van de Orde van Advocaten waar de curator als advocaat is ingeschreven. De Raad van Discipline beoordeelt de klacht, maar is terughoudend in de vaststelling van het toepassingsbereik van het tuchtrecht bij curatoren. Kort gezegd komt het erop neer dat er slechts één advocatuurlijke gedragsregel geldt voor curatoren: De advocaat dient zich zodanig te gedragen dat het vertrouwen in de advocatuur, noch zijn eigen beroepsuitoefening wordt geschaad. Deze ruime regel wordt ook wel ruim toegepast, maar het zal wel moeten gaan om evident onbehoorlijk handelen van de curator.
Voor de kantoorgenoot van de curator daarentegen gelden wel alle gedragsregels, als deze kantoorgenoot zich ten minste als advocaat heeft gemanifesteerd. Daarvoor kan relevant zijn in welke hoedanigheid hij zich in correspondentie heeft gepresenteerd: was hij assistent van de curator, of heeft hij als advocaat opgetreden?
4. Een klacht tegen de curator bij de Vereniging van Insolventierecht Advocaten (Insolad)
De meeste curatoren zijn (aspirant-)lid van de specialistenvereniging Insolad. Deze vereniging heeft gedragsregels voor curatoren opgesteld en er is een commissie het optreden van een curator of bewindvoerder toetst. Let wel op dat de betrokken curator/bewindvoerder (aspirant)lid moet zijn van de vereniging.
5. Een juridische procedure
U kunt natuurlijk ook een juridische procedure starten tegen een curator. Die procedure kan tegen de curator in zijn hoedanigheid van curator worden gevoerd of, indien u meent dat de curator in privé aansprakelijk is voor door u geleden schade, tegen de curator persoonlijk.
Als u tegen de curator in zijn hoedanigheid (ook wel omschreven als de curator q.q.), dan procedeert u in feite tegen de boedel. Als u de procedure dan wint, dan hebt u een vonnis tegen de boedel, maar omdat in veel gevallen de boedel niet toereikend is om aan dit vonnis te voldoen, levert u dit alsnog niets op.
6. Mediation
De laatste tijd zijn er pilot-projecten op verschillende rechtbanken gestart om te onderzoeken of geschillen tussen curatoren en schuldeisers kunnen worden beëindigd door middel van mediation. Elke rechtbank heeft een mediation-functionaris. Kijk op rechtspraak.nl voor meer informatie.
Advocaat inschakelen
In veel gevallen is het raadzaam om een advocaat in te schakelen als u problemen hebt met een curator. Een gespecialiseerd advocaat kan richting geven aan een oplossing waarmee u verder kunt. Hij kan u ook behoeden voor valkuilen. Curatoren zijn in de meeste gevallen zelf ook advocaat: zorg voor een level playing field met een advocaat die thuis is in de dynamiek van een faillissement.